نیازسنجی
همانطور که ذکر شد برنامه ریزی درسی به عنوان یک حوزه تخصصی یکی از بحث انگیزترین حوزه های معرفت بشری است زیرا با گذشت تقریباً یک قرن از تولد این حوزه تخصصی به عنوان یک رشته ،علمی هنوز در خصوص ابعاد عناصر و ارکان آن در بین متخصصان این رشته توافق نظر اندکی وجود دارد. با این حال، اگرچه نمی توان از قلمرو با قلمروهای مشخصی در برنامه ریزی صحبت کرد که موارد توافق تمام برنامه ریزان درسی باشد اما حداقل میتوان برخی از حیطه های بحث انگیز در این رشته را معین نمود. به این اعتبار یکی از مهمترین جنبه هایی که اغلب درباره آن بحث و اختلاف نظر وجود داشته است و از دیرباز یکی از دلمشغولی های برنامه ریزان درسی را تشکیل داده است این مسأله است که چه چیز باید در مدارس آموخته شود؟ کدام موضوع یا محتوا ارزشمند است؟ چه ملاک هایی باید برای گزینش موضوعات جهت گنجاندن در برنامه های درسی مورد استفاده قرار گیرد؟ و بالاخره چه کسانی باید در این فرآیند مشارکت داشته باشند؟
نیاز سنجی چشم انداز تاریخی
تلقی نیازسنجی به عنوان فرآیند جمع آوری و تحلیل اطلاعات که بر اساس آن نیازهای افراد گروهها، سازمانها و جوامع مورد شناسایی واقع می شود، دارای قدمتی به اندازه خود تعلیم و تربیت و در واقع به قدمت خود انسان است زیرا انسان در طی قرون و اعصار همواره ناگزیر از شناسایی نیازهای متنوع خویشتن و تصمیم گیری درباره طرق مرتفع ساختن آنها بوده است. سنجش نیازها در برنامه ریزی درسی نیز دارای قدمت طولانی است زیرا جوامع بشری برای تربیت و آماده سازی نسل همواره نظامی را هر چند بطور سنتی تدارک می دیده اند و برنامه های درسی را براساس آنچه که به عنوان نیاز در نظر گرفته می شد، تدوین و به اجرامی گذاشته اند و متناسب با تغییر و تحولات اجتماعی که در نتیجه آن، هدف ها و نیازهای جدیدی مطرح می شد، برنامه های نوینی را دنبال می کرده اند.